Eerst de cijfers. Magna International is de derde leverancier van
auto-onderdelen ter wereld. Bij Magna werken zo’n 74 duizend mensen in 240
fabrieken en het concern telt ontwikkelingscentra en verkoopkantoren in 25
landen.
In 2008 had de toeleverancier van auto-onderdelen een omzet van 23,7 miljard
dollar. Daarvan bleef slechts 70 miljoen dollar over als winst. Het eerste
kwartaal van dit jaar liet nog eens een halvering zien ten opzichte van
vorig jaar, maar analisten maken zich niet ongerust. Het bedrijf heeft
volgens hen een stabiele financiële positie.
Magnaman Frank Stronach
Dan de man. Magna is in 1957 opgericht door Frank Stronach (1932) die in 1954
vanuit Oostenrijk naar Canada emigreerde. Hij vertrok met 200 dollar op zak
en een grote liefde voor auto’s.
Zijn eenmanszaakje Multimatic, met Stronach’s bed in een hoek van de garage,
groeide in de decennia daarna uit tot een miljardenconcern dat levert aan
vrijwel alle grote automerken. De belangrijkste klanten zijn General Motors,
Chrysler, Ford, Volkswagen, BMW en Toyota.
Stronach is inmiddels 76, maar geenszins van plan om met pensioen te gaan. De
dagelijkse beslissingen laat hij over aan jongere managers, maar de grote
knopen hakt hij nog steeds zelf door.
Opelovername is vriendendienst
Hij is dan ook de man achter het besluit om een aandeel in Opel te nemen. Want
pas op, het is volgens Stronach geen overname! Hij helpt slechts zijn
vrienden uit de auto-industrie uit de brand. Een wederdienst omdat de
autobouwers hem begin jaren negentig te hulp schoten toen het Magna-imperium
wankelde. Ford, Chrysler en GM gaven hun vertrouwde toeleverancier
noodkredieten, het bedrijf saneerde en overleefde.
Groei en sanering
Die sanering was destijds nodig, want Magna groeit altijd, maar lang niet
altijd even effectief. Soms verliest het de kernactiviteit uit het oog:
auto-onderdelen. Zo had Magna in de jaren zeventig nog een luchtvaart- en
een defensietak.
Telkens verzelfstandigt het bedrijf onderdelen, zoals de
auto-assemblagefabrieken in Oostenrijk onder de naam Magna Steyr, om
vervolgens andere onderdelen bij te kopen. De Magna Entertainment
Corporation bijvoorbeeld, een bedrijf dat actief is inde paardensport.
Die groei is het gevolg van de cultuur bij Magna. Stronach doet er alles aan
om te zorgen dat de medewerkers hun ondernemerszin ontwikkelen. Hij wil dat
ze trots zijn op het bedrijf, heeft aandelenparticipatieregelingen en geeft
winstuitkeringen bij goede resultaten.
Hekel aan vakbonden
Bij slechte resultaten, zoals het afgelopen kwartaal, krijgen werknemers niks.
Aan vakbonden heeft deze zoon van een vakbondsman een gruwelijke hekel.
Niet alleen goede vrienden
Stronach is niet onomstreden. Hij heeft slechts 4 procent van alle aandelen,
maar zijn stem weegt wel het zwaarste. Hij heeft een groot netwerk van
politici, zowel in Europa als in Canada, waardoor sommige politieke
beslissingen, zo wordt door een enkeling vermoed, wel vaak in het voordeel
van Magna uitvielen. Ook de onderhandelingen rondom Opel zouden weleens
beïnvloed kunnen zijn door de contacten van Stronach, die sinds een aantal
jaar weer in zijn geboorteland Oostenrijk woont.
Ook de overname van Opel heeft wenkbrauwen doen fronsen in de kringen rondom
Stronach. Want hij is nu een directe concurrent van zijn eigen klanten. Hij
verkoopt zelf Opels, maar levert aan Toyota en Volkswagen. Die krabben zich
nu op het hoofd, want Magna is een belangrijk en innovatief bedrijf. Zo
bedacht Magna het 'click 'n go'-systeem voor autostoelen, waar ruime
gezinsauto's zoals de Renault Espace enorme baat bij hebben gehad en nog
hebben. Wie profiteert nu van die nieuwe vindingen?
Russische markt veroveren
Een mogelijke uitweg is dat Opel zich gaat richten op de Russische markt.
Niet onlogisch, gezien de deelname van de Russische Sberbank in de overname
en de afspraken die zijn gemaakt met de Russische automaker GAZ.
De Russische markt ligt nog deels braak. Hier zou Magna niet, of althans wat
minder hard, hoeven concurreren met zijn 'vrienden', zoals Stronach de
andere automakers noemt. Magna heeft al eerder geprobeerd Rusland te
bereiken. De miljardair Oleg Deripaska had 20 miljoen aandelen in het
bedrijf genomen, maar moest die in 2008 verkopen vanwege de kredietcrisis.
Dus niet niet alles dat Stronach onderneemt lukt. Hij heeft in de paardensport
flink zijn neus gestoten, werd niet gekozen in het Canadese parlement en zag
Chrysler aan zijn neus voorbij gaan. Maar van fouten leert men, wil het
spreekwoord. Stronach trekt zich van niemand iets aan. In 52 jaar heeft hij
een indrukwekkend imperium gebouwd, gebaseerd op zijn eigen gouden regel: "Wie
het goud heeft, maakt de regel."
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl